معرفی انواع گیربکس اتوماتیک

معرفی انواع گیربکس اتوماتیک

انواع گیربکس اتوماتیک و داشتن اطلاعاتی درباره اینکه گیربکس اتوماتیک چیست و چگونه کار میکند از جمله نکاتی است که برای آشنایی بهتر در زمینه تجهیزات و قطعات فنی خودرو میتواند کمک کند. تعمیر گیربکس اتوماتیک به چه صورت است؟ گیربکس های اتوماتیک دنیای خودرو سازی را دگرگون کرده اند زیرا افراد بیشتری از راحتی و آسودگی رانندگی که توسط آن ارائه میشود لذت میبرند.

بر اساس داده ها و برآوردها 17.3 درصد از خودرو های فروخته شده در جهان در سال 2019 دارای گیربکس اتوماتیک بوده‌اند. این در مقایسه با سال 2011 که بازار گیربکس های خودرو فقط 1.4 درصد بود افزایش چشمگیری محسوب میشود.

در حالی که گیربکس های دستی به دلیل ارزانی و مقرون به صرفه بودن هنوز در جهان حاکم هستند و تولید میشوند مانند ایران، اما استفاده از آن در بسیاری از کشورها کاهش یافته است. ساختار گیربکس اتوماتیک برای بیشتر خودرو‌ها متفاوت است. یکی از دلایل اصلی افزایش سرعت گیربکس اتوماتیک سهولت در رانندگی است.

نبود دنده و کلاچ نه تنها یادگیری رانندگی را آسان‌تر، بلکه سریع‌تر میکند. در حالی که تنها یک نوع گیربکس دستی وجود دارد انواع مختلفی از گیربکس های خودکار در بازار وجود دارد که هر کدام مزایا و فواید خود را دارند.

 

انواع گیربکس اتوماتیک:

• گیربکس اتوماتیک AMT (گیربکس دستی اتوماتیک)
• گیربکس اتوماتیک AT (گیربکس سیاره ای)
• گیربکس اتوماتیک DSG (گیربکس دنده مستقیم)
• گیربکس اتوماتیک DCT (گیربکس دوکلاچه)
• گیربکس اتوماتیک CVT (گیربکس متغیر پیوسته)

گیربکس اتوماتیک AMT

نماد اختصاری AMT به کار برده شده در این نوع گیر بکس اتوماتیک مخفف شده‌ عبارت AUTOMATED MANUAL TRANMISSION است و به معنای انواع گیربکس دستی اتوماتیک است. برای اولین بار این سیستم گیربکس توسط شرکت سازنده BMW و در سال 1996میلادی به دنیا معرفی شد و مورد استفاده قرار گرفت. در واقع میتوان گفت که AMT نوع پیشرفته گیربکس دستی است.

همان گونه که پیش تر هم گقته شد یکی از انواع گیربکس اتوماتیک گیربکس AMT است و همان طور که از نام آن مشخص است سیستم‌های انتقال خودکار اتوماتیک ( AMT) بر اساس سیستم های انتقال دستی و ساخته شده اند اما سوئیچینگ و عملکرد کلاچ به صورت خودکار است و خودروهای با گیربکس AMT دارای پدال کلاچ و اهرم دنده واقعی نیستند. محرک های اضافی برای باز و بسته کردن کلاچ و تعویض حلقه های هماهنگ سازی بر روی جعبه دنده نصب میشوند.

فرآیند کامل باز کردن کلاچ، تعویض دنده جدید و بستن کلاچ به صورت الکترونیکی کنترل میشود. راننده میتواند یکی از حالت های اتوماتیک یا دستی را انتخاب ک در حالت دستی راننده میتواند با استفاده از کلیدهای چرخدار روی فرمان یا اهرم دنده برای تعویض دنده استفاده کند

مزایای گیربکس اتوماتیک AMT

• انتقال بی وقفه نیرو از موتور به جعبه دنده به دلیل وجود کلاچ برقی
•  سبک تر شدن وزن خودرو به دلیل ابعاد کوچک تر این گیربکس نسبت به سایر گیربکس ها
•  قیمت پایین تر از سایر گیربکس ها به دلیل پیچیدگی کمتر ساختار فنی
•  قیمت پایین تعمیر و نگهداری گیربکس اتوماتیک به دلیل ساده تر بودن سیستم آن
• افزایش کیفیت و عمر قطعاتی مثل کلاچ به دلیل کنترل شدن از طریق برق و برنامه نرم افزاری به جای کنترل مکانیکی توسط انسان
• امکان افزایش تعداد دنده های گیربکس و در نتیجه شتاب گیری بیشتر به دلیل نوع ساختار و عملکرد آن
• کاهش مصرف سوخت و آلایندگی به دلیل وجود دریچه گاز برقی که دور موتور را کنترل میکند و از گاز خوردن بی مورد جلوگیری میکند

انواع ماشین با گیربکس اتوماتیک AMT

• Ferrari
• BMW
• MVM

گیربکس اتوماتیک AT

در واقع رایج‌ترین شکل گیربکس‌های اتوماتیک این مدل از گیربکس‌ها هستند،در این نوع سیستم انتقال قدرت موتور توسط چرخ دنده‌های خورشیدی ستاره‌ای انجام میشود که معمولا بین 4 تا 6 دنده دارند. سیستم این نوع گیربکس دارای کلاچ اتوماتیک هیدرولیکی است و مجهز به سیستم کنترلی نیز میباشد.

خودروهای دارای گیربکس اتوماتیک نیاز به مراقبت و سرویس‌های منظم دارند بنابراین هزینه تعمیر و نگهداری این گیربکس‌ها نسبت به مدل‌های دستی بالاتر است. در مقایسه با گیربکس‌های دیگر این نوع گیربکس راحتی بیشتری برای تعویض دنده‌ها در اختیار ما قرار میدهد، گشتاور مناسبی دارد و در مقایسه با مدل AMT پاسخ سریعتر انتقال را در پی دارد.

مزایای گیربکس اتوماتیک AT

• پاسخ سریعتر انتقال (در مقایسه با AMT)
• فناوری اثبات شده
• گشتاور مناسب
• افزایش راحتی سوئیچ دنده (در مقایسه با AMT)

انواع ماشین با گیربکس اتوماتیک AT

• Hyundai

• Toyota 
• Mercedes Benz
• Maxima

گیربکس اتوماتیک DSG

با استفاده از تنظیمات مشابه گیربکس دو کلاچه یک گیربکس دنده مستقیم یا گیربکس تعویض مستقیم DSG از دو کلاچ بهره میبرد که به طور متناوب در تعویض دنده ها جدا میشوند. این تنظیمات باعث تعویض سریع و نرم دنده ها خواهد شد که شتاب بهتر و بالاتری ارائه میدهد.

در سیستم های جدید و مدرن همچنین بازدهی مصرف سوخت بهبود یافته است که بهره وری و کارایی بهتری نسبت به گیربکس دستی داشته باشد. گیربکس DSG یک گیربکس تر است بنابراین تا هنگامی که روغن گیربکس را به صورت منظم عوض کنید انتظار چندین دهه کارایی بیشتر و بهتر از گیربکس خود را داشته باشید.

مزایای گیربکس اتوماتیک DSG

• تعویض سریع تر
• مسافت پیموده شده بهتر

انواع ماشین با گیربکس اتوماتیک DSG

• Ford
• Volvo
• BMW
• Nissan
• MG

گیربکس اتوماتیک DCT

این نوع سیستم را با نام گیربکس نیمه اتوماتیک نیز میشناسند. نام اختصاری DCT به معنای dual-clutch transmission یا کلاچ دو منظوره است. در واقع این شکل از گیربکس دارای هر دو کاربرد گیربکس‌های دستی و اتوماتیک میباشد. در این نوع سیستم از دو کلاچ مختلف استفاده میشود. این گیربکس را با نام های گیربکس نیمه اتوماتیک، گیربکس دو کلاچه و گیربکس دستی خودکار نیز میشناسند.

در این شکل از گیربکس های اتوماتیک اتصال هر کلاچ به سیستم دنده‌های زوج و و فرد شکل و کارایی آن را نسبت به گیربکس دستی متفاوت ساخته است.

برای اولین بار این گیربکس توسط کمپانی پورشه و برای خودروهای اسپرت مورد استفاده قرار گرفت. بعد از آن بیشتر خودروسازان پیشرو و حرفه ای به مرور این مدل از گیربکس‌ها را روی خودروهای خود پیاده کردند.

از نظر کارایی و ساختاری این شکل از گیربکس‌ها بسیار شبیه به گیربکس‌های معمولی طراحی شده‌اند اما در سیستم دو کلاچه بر خلاف آنچه در گیربکس‌های دستی میبینیم دو شفت ورودی وجود دارد که هر یک به کلاچ جداگانه‌ای مجهز هستند. عمل تعویض دنده و کلاچ گیری در این مدل از گیربکس‌ها توسط عملگرهای الکترومکانیکی صورت میگیرد و برای کنترل آنها نیز از وسیله ی واحد پردازنده مخصوص کمک گرفته میشود.

مزایای گیربکس اتوماتیک DCT

• در حالت خلاص یک گیربکس دو کلاچه با کلاچ خشک فشار بسیار کمی را به موتور اتومبیل وارد کرده و در این حالت با یک گیربکس دستی عملکرد یکسانی دارد. این موضوع باعث میشود که مصرف سوخت و آلودگی موتور خودرو نیز کاهش پیدا کند.
• برای تعویض دنده در یک گیربکس دو کلاچه در حد ۸ میلی‌ثانیه زمان لازم است و همین موضوع سبب افزایش بسیار محسوس شتابگیری خودرو میشود. افت دور موتور در زمان تعویض دنده در یک گیربکس دو کلاچه به حداقل رسیده و به این ترتیب میزان مصرف سوخت و آلودگی موتور به طرز قابل‌ ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.
• ضربه و شوک تعویض دنده در این دست از گیربکس‌ها به حداقل رسیده و باعث افزایش آسایش سرنشینان خودرو میشود.
• گیربکس‌های نیمه اتومات عمل تعویض دنده را بدون رعایت ترتیب و به صورت اتومات انجام میدهند. به عنوان مثال در یک گیربکس دو کلاچه ممکن است دنده از ۳ به ۵ جهش پیدا کند.

انواع ماشین با گیربکس اتوماتیک DCT

• Porsche
• Audi
•  Folox vagon
• Ford

گیربکس اتوماتیک CVT

برای اولین بار شرکت نیسان از این نوع گیربکس استفاه کرد و به تدریج مورد استقبال بقیه خودروسازان نیز قرار گرفت. در این نوع گیربکس انتقال نیرو توسط 2 مخروط و یک تسمه فلزی یا پلیمری که مخروط ها را به هم متصل مینماید صورت میگیرد. حرکت نسبی مخروط ها در راستای محورشان سبب تغییر نسبت دنده میگردد.

مهمترین مزیت این نوع گیربکس‌ها پیوستگی تعویض دنده میباشد. لذا در هنگام تعویض دنده خودرو تکان و افت دور کنتری دارد.

 

مزایای گیربکس اتوماتیک CVT

• راحتی تعویض دنده بسیار خوب
• شتاب خوب

انواع ماشین با گیربکس اتوماتیک CVT

• Subaru
• Hyundai
• Audi
• Nissan

البته باید بگوییم که انواع گیربکس‌ اتوماتیک که به آنها اشاره شد دارای مزایا و معایب مختلفی هستند که در مقایسه با یکدیگر میتوان به آنها پی برد. ضمن این که هر کدام از انواع گیربکس‌های اتوماتیک برای نوع خاصی از خودروها طراحی شده و مورد استفاده قرار میگیرند، به طور مثال برخی از آنها برای خودروهای شهری مناسب هستند، برخی برای ماشین‌های اسپرت و برخی دیگر مخصوص ماشین‌های سوپر اسپرت طراحی شده اند.